‘ናብ ገሃነም እሳት ኢና ኣቲና’

ቅድሚ 4 ዓመታት ሙና ምስ በዓል ቤታን ደቃን ካብ ሱዳን ናብ ሊብያ ክመጹ ኣንከለዉ ፡ ኩሉ ሽግሮም ንድሕሪት ዝገድፍዎ ይመስሎም ነበረ። እንተኾነ፡ ጌና ሽግሮም ይጅምር እዩ ነይሩ። ብመኪና ኣብ ምድረበዳ ሊብያ እናተጋዕዙ እንከለዉ፡ ብሸፋቱ ተጨውዮም፡ ዳርጋ ንኽልተ ዓመት መመላእታ ብዝተፈላለዩ ነጋዶ ተታሒዞም፡ ሙና ብራዕዲ እትዝክሮ እዋናት ሓሊፎም። "ህይወትካ ከምትጸልእ እዮም ዝገብሩኻ" ትብል "ናይ ምንባር ተስፋ ከምት ስእንውን እዮም ዝገብሩኻ"ትብል ብተውሳኺ።

ሙና ሓድሽ ህይወት ንምጅማር ዝነበራ ሕልሚ፡ ከም ናይ ብዙሃት ካልኦት ዘባህርር ሕልሚ ተቐይሩ።

ነቶም ካብ ምብራቕን ቀርንን ኣፍሪቃ ዝመጹ፡ ድሕነትን ዕድልን ኣብ ኤውሮጳ ንኽረኽቡ ነቲ ሓደገኛ ናይ ሰሜን ጉዕዞ ዓመታዊ ዝኸዱ ኣሽሓት ተጸንበረቶም። ኣካላውን ስነኣእምሮኣውን ወጽዓ፡ ጀንደር መሰረት ዝገበረ መጥቃዕትታት፡ ንገንዘብ ኢልካ ዝግበር ጭውያ፡ብሓይሊ ምምንዛዕ፡ ኣብ ምድረበዳ ምጥንጣንን ኣብ ባሕሪ ምጥሓልን ገለ ካብቶም ኣብቲ ጉዕዞ፡ ዘጋጥሙ ሓደጋታት እዮም። ቆልዑ ዝሓዘት ጋለንስተይቲ ኬንካ ክትጋዓዝ ድማ፡ ኣብ ርእሲ ብዙሕ ካልእ ጸገማት ዓመጽን ግዱድ ስራሕን ዝያዳ ትቃላዕ።

ሙና ብንእሽቶኣ ካብ ኤርትራ ናብ ሱዳን ምስ ወጸር፡ ድሕሪ ቁሩብ ዓመታት ኣዴኣ ብሞት ተፈልየታ። ብድሕሪ ሞት ኣዲኣ ሙና ኣብ ዘቤታዊ ኣገልግሎት ክትኣቱ ተገደደት።ምስ ሓደ ኤርትራዊ ስደተኛ ተመርዕያ፡ ክልተቆልዑ ድሕሪ ምውላዳ፡ ነቲ ንሳ ዝሓለፈቶ ህይወት ኣብ ደቃ ከይድገም ወሰነት።

ሓደ መዓልቲ ሰብኣያ ንሙና ኤውሮጳ ንክኣቱ ተስፋ ብምግባር ንሊብያ ከደ። እንተኾነ ድሕሪኡ ደሃዩ ኣይረኸበትን። “ምስ ከደ ኣብ ባሕሪ ጥሒሉ ትብል ንሳ። “ኣብ ባህሪ ሞይቱ።

ዳግማይ ተመርዕያ። እቲ ዝተመርዓወቶ ካብ ዞባ ምዕራብ፡ ዳርፉር ሱዳን ኮይኑ ሓደ ቆልዓ ወለዱ። ህይወት ግና ኣይተቐየረን። ኩሉ ግዜ ሕጽረት ገንዘብ ኣሎ። ሰብኣያ ንሙና ሽግሮም ክሰግርዎ እንተኮይኖም፡ ሰለስተ ቆልዑ ሒዞም ንሊብያ ካብኡ ድማ ን ኤውሮጳ ክኸዱ ኣእመና።

“ወጺእና ናብ ምድረበዳ ሊብያ መጺእና። ኣብ መንገዲ ምድረበዳ ብሸፋቱ ተታሂዝና” ትብል። እዚ ንእሽተይ ስርሒት ኣይነበረን። እቶም ሸፋቱ ብ 11 መካይን ተዓጂቦምናይ ምምስሳል ወተሃደራዊ ክዳን ተኸዲኖም ነበሩ። ኣብ መጀመርያ ሙና ‘ፖሊስ ወይ መንግስቲ’ መሲሎማ ነይሮም። እቲ ማእሰርቲ ንሰሙናት ምስ ተናውሓን፡ ሓደሽቲ ትሑዛት ናብቲ ኣብ ትሕቲ ጎቦ ምድረበዳ ኣብ ሓለዋ ዝነበረ ቦታ ክመጹ ምስ ጀመሩ፡ እቲ ኩነታት ጽንኩር ምኻኑ ተገንዘበት።

ድሕሪ ሃደ ወርሒ፡ ኩሎም እቶም ዝተታሕዙ ናብ ሓደ ዓቢ መኽዘን ተወሲዶም ምስ ካልኦት ብዙሓት፡ ከባቢ ክልተ ሲሕ ዝተፈላለዩ ዜግነት ዘለዎም ሰባት ኣሰርዎም። “ሶማላውያን ፡ኤርትራውያን፡ ኢትዮጵያውያንን ሶርያውያንን ከምኡውን ሱዳናውያን፡” ትብል ሙና።

ኣብ ምሉእ ኣካላታ ብሕማቕ ተሃሪማ እያ። ብዝያዳ ግን ዝነኣሳ ደቀንስትዮን ቆልዑ ዘይብለንን ብዝኸፍአ ይተሃዛ ነይረን። እቶም ሓለውቲ መብዛሕትኡ ግዜ ስኽራን ኣለዎም። ከም ድሌቶም ኣዋልድ እናወሰዱ ከም ድሌቶም ይዕምጽወን ነይሮም።

ኣስዒቦም ኣቶም ጨወይቲ፡ ሙና ምስ ስድራኣ ንኽፍንውዋ ብድምር 16 ሽሕ ዶላር ማለት፡ ኣርባዕተ ሽሕ ዶላር ንነፍሲወከፍ ኣኣርባዕተ ሽሕ ዶላር፡ ከምኡ’ውን ንሙናን ሰብኣያን ኣኣርባዕተ ሽሕ ዶላር ክኸፍሉ ሓተቱ።

ኣብ ዳርፎር ዝነበሩ ቤተሰቦም፡ መሬትን ካላ ዋኒኖምን ሸይቶም ፍርቂ ናይቲ ዝተሓተተ ገንዘብ ኣከቡ። ብእኡ ድማ እቶም ጨወይቲ ንሙና ምስ ክልተ ደቃ ፈንዮማ። በዓል ቤታ ግና ኣብቲ ምድረበዳ ከም ከዳሚ ክሰርሕ ተገደደ።

ሙና ዋላካ ከፊላ እንተተለቐቐት ነጻ ግና ኣይሕእደጕኣን። ናብ ሰሜናዊ ቁሸት ባኒ ዋሊድ ተወሲዳ ናብ ጊላነት ተገዲዳ። “ነገራት ይሸጡ ከም ዘለዉ ብዶላራት እዮም ዝሸጡኻ።” ትብል ሙና። “ ኣንጻር ድሌተይ እዩ ነይር። ኣብ ሓደ ብስደተኛታት ዝመልአ መኽዘን ዘቤታዊት ሰራሕተኛ ኮይና፡ እናተቐጥቀጠትን እናኣፈራርሑዋን ሕቖኻ ዝሰብር ስራሕ ሰርሐት።

ድሕሪ ናይ ሓደ ዓመት ግዱድ ስራኽ፡ እቶም ዝሓዙዋ ቁሩብ ረህርሁላ። “ቆልዑ ስለ ዘለዉኒቁሩብ ደንጊጾሙለይ። ምስ ደቃ ድማ ካብ’ቲ ቁሸት ቁሩብ ውጽእ ኢሎም ደርብዮማ ከይዶም። ንሸነኽ ምዕራብ ናብ ዶብ ቱኒዝያ ናይ ክልተ መዓልትን ፈረኽቓን ጉዕዞ ብእግሪ እዩ። ሓደ ቆልዓ ኣብ ኣብ ዝባና ፡ እቶም ክልተ ድማ ብየማነ ጸጋም ኢዳ ሒዛ እናተጋተተት ሰጊራቶ። ኣብ ጊዘ ቀትሪ ዝሓልፋ መካይን እካ እንተሃለዋ፡ ደው ኢሎም ኣይማልኡኻን ኣዮም። ኣብ ዝግዜ ለይቲ ድማ ኣብ ደረት ጽርግያ ምስ ጥሙይ ከብዶምን ጽሟ ጎሮሮኦምን ይድቅሱ።

ሎሚ ሙና፡ ኣብ ቱኒዝያ ብውሕስነት፡ ካብ ሃደጋ ጭውያን መጥቃዕትን ነጻ ኮይና ትነብር እካ እንተሃለወት፡ ህይወት ሊብያ ንዓኣን ንደቃን ራዕዲ ገዲፉላ እዩ። “ኣብ ሊብያ ዘሎ ሕማቕ ነገራ ክገልጾ ቃላት ይሓጽረኒ። ከም ምዉት ሰብ ኢኻ ትነብር።”

“ንደቀይ ክብል ኣየ ሰሪረ።” ትብል ንሳ።ንነብሰይ ዝሓልሞ ወላሓንቲ የብለይን። ደቀይ ጽቡቕ ህይወት ክህልዎም ጥራይ እየ ዝደሊ።