Lagu qasbay inay caruurteeda ka tagto oo ay gasho safar aan dhammaad lahayn

Najma waxay ahayd 15 jir markii ay uur yeelatay. Waxa ay ku nooleyd degmada Qoryooley ee koonfurta Soomaaliya ee gobolka Shabeellaha Hoose, xilligaasi oo ay gacanta ku hayeen xoogagga Islaamiyiinta ah ee Al-Shabaab. Mujaahidiinta ayaa lagu yaqaanay inay dhagxaan haweenka uurka leh ee aan la qabin si ay u dilaan, laakiin Najma nolosheeda khatar kama gelin iyaga oo keliya.

Qoyskeeda muxaafidka ah, sidoo kale, ayaa aad uga cadhooday markii ay ogaadeen uurka, waalidkeed iyo walaalaheedna waxay ku dhaarteen inay dilaan iyada oo ceeb u soo jiiday. Reerkeeda oo loo diiday laguna handaday, qabiilkeeduna uu u diiday in ay uur leedahay iyo mid aan guursaneyn, isla markaana halis shareecada ugu jirta ciqaabta Al-Shabaab, Najma way carartay.

In kasta oo ay iyada lafteedu weli tahay ilmo yar, oo uur toddobo bilood ah, haddana waxay u soo safartay caasimadda Muqdisho, oo 120 kiiloomitir waqooyi ka xigta, halkaas oo ay la degtay saaxiib qoys. Halkaa, waxay ku dhashay mataano, laakiin ma aysan nabad gelin. “Aabbahay iyo hooyaday ayaa ii yimid, iyo labadayda walaal. Waxay rabeen inay i dilaan,” ayay tiri Najma. Booqashada qoyska ayaa sidoo kale soo jeedisay dareenka Al-Shabaab, oo dalbaday in Najma la horkeeno si ay cadaaladda u wajahdo.

Waxay ahayd markaas ayay ogaatay inaysan weligeed ku laaban karin gurigeeda.

Najma waxaa la soo darsay niyad jab ka dib markii ay uga tagtay caruur ay ku dhalatay magaalada Muqdisho, iyadoo u ambabaxday goob khatar ah oo cabsi badan ay ku raadinaysay ammaan. Iyadoo aan waligeed cagta dhigin meel ka baxsan Qoryooley ka hor inta aysan uur qaadin, waxay soo gashay safar qaatay afar sano, iyo kumanaan kiilo mitir, oo ay ku martay sagaal waddan. "Aad bay iigu adkayd inaan ka tago carruurtayda," ayay tidhi. "Waxaan dareemay xanuun badan."

Meesha ugu horeysey ee Najma waxay ahayd magaalada Boosaaso, ee waqooyiga Soomaaliya, waa meel ay maqashay oo kaliya intaanay iman, laakiin waxay moodday inay ku badbaadi doonto. Magaalada Dekadda ah ayaa ah meel caan ah oo ay ka soo bilowdaan dadka qaxootiga ah ee doonaya in ay ka qaxaan Soomaaliya, waxaana Najma markii ay maqashay in Al-Shabaab ay baadi goobayaan ay ku biirtay koox iyaga ka mid ah, waxaana ay raacday dooni ka sameysan alwaax oo ay la socdaan 70 qof oo kale si ay habeen habeen ah uga gudbaan. Yemen. Marinka Gacanka Cadmeed waxaa fududeeya dadka wax tahriibiya, waxaana sannadihii u dambeeyay, u soo ifbaxay mid ka mid ah waddooyinka tahriibka ee ugu khatarta badan.

Meeshaas, aqoon la’aantii ayaa markii hore ku haftay: “Magaaladan weligay ma arag, horena uma arag dad aan Soomaali ahayn”.

Hase yeeshee, muddo ka dib, waxay magaalada Cadan ka heshay shaqo caadi ah oo ah shaqaale guri waxayna billowday inay dhisto nolol cusub, kaligeed, laakiin ammaan ah.

Dabayaaqadii 2014-kii, dagaal sokeeye ayaa Yemen ka billowday oo ku fiday guud ahaan dalka. Marlabaad, Najma waxaa lagu qasbay inay cararto. Soomaali badan oo ay Najma la kulantay ayaa go’aan ku gaaray in ay dib ugu laabtaan dalkooda maadaama uu dagaalku sii xumaaday 2016-kii, balse Najma way u suurtageli weyday, sidaas darteed ayay talo soo jeediyeen. "Waxaa la ii sheegay in Suudaan ay wanaagsan tahay, uusan dagaal ka jirin, oo aan ka shaqeyn karo halkaas," ayay tiri.

Markii ay Najma gaartay Suudaan, Mukhalasiinta ayaa u sheegay in aysan awoodin in ay shaqeyso, ama aysan heli doonin sharci qaxootinimo, waxa kaliya ee u furan ay tahay in ay u safarto Liibiya. Liibiya waxay ahaan lahayd, "ku fudud", ayaa loo sheegay, laakiin taa beddelkeeda waxaa laga afduubay xudduudda waxaana lala xidhay boqolaal kale.

"Waxay waydiisteen madaxfurasho: qof kastaa waa inuu bixiyaa $500," Najma ayaa xasuusatay. "Kadibna qof walba wuxuu wacay waalidkood, [laakin] ma jirin cid aan waco." Najma way awoodi wayday inay iibsato xoriyadeeda, afar bilood ayaa la haayay, waxaana kufsaday dhawr bilood oo ay kufsadeen. Markii ay ku daaleen, waxaa lagu dayacay caasimadda Khartoum.

Najma iyadoo rabta in ay ka baxsato Suudaan dhibaatadii ay soo martay ka dib oo aysan cidna garaneyn, ayaa waxa ay raadisay koox Soomaali ah oo wax ka barata Jaamacadaha, waxa ayna ka codsatay in laga caawiyo sidii ay Masar u tagi lahayd oo ay u maleyneysay in ay mar kale isku dayi karto Liibiya. Ardeydu waxay Najma la xiriireen dad tahriibinayey oo geeyey magaalada Aswan ee koonfurta Masar.

Halkaa waxa ay ka heshay mukhalasiin kale oo u ballan qaaday in ay Liibiya iyo Talyaaniga doonyo ku aadi lahaayeen. “Waxay ku odhanayaan lacagta aad bixinaysaan maaha mid intaas le’eg, waxay ku qancinayaan inaan waxba lagu yeeli doonin, oo cunto iyo cabitaan lagu siin doono, oo aanad khatar ku jirin, inaadan ku dhicin. la kufsaday,” ayay tiri.

Najma iyadoo quus ka taagan, waxay ogolaatay inay bixiso 1,000 dollar, iyadoo adeegsanaysa lacag ay ku xaaqeen shaqooyinkii caadiga ahaa ee Masar. Laakiin haddana, waa loo been sheegay oo la marin habaabiyay: Liibiya, tahriibayaashu waxay dalbadeen lix jibbaar lacagtii lagu heshiiyey, way garaaceen kuwii bixin kari waayay, dumarkana ugu hanjabay kufsi. Qaxootiga ayaa si joogta ah loo xiri jiray, cunto iyo biyo waa laga diiday.

Iyadoo cabsidu sii kordhayso, si kastaba ha ahaatee, waxa soo ifbaxay rajo. Liibiya, Najma waxay kula kulantay Xabiiba, oo Soomaali ah, sidoo kalena ah hooyo leh laba carruur ah. Weligood ma aysan tagin Talyaaniga, laakiin waxay noqdeen saaxiibo dhow, oo wadaaga daryeelka carruurta iyo safarkooda dheer.

Liibiya ayaa labadii dumar ahaa waxay ku noqdeen Suudaan waxayna doorteen waddo ka duwan — dheer oo dhib badan, laakiin khatar yar — oo dhan suunka dhexe ee Afrika oo sii mara Chad, Niger, iyo Algeria, ilaa Tunisia oo ay maanta Najma ku nooshahay. "Waan isla qosnay, sidoo kale waan isla ooynay," ayay tiri Najma.

2021-kii, Najma waxay Facebook-ga ka heshay haweeney ay is garanayeen oo reer Qoryooley ah, taasoo u suurtagashay inay la xiriirto hooyadeed markii ugu horreysay muddo sagaal sano ah. Najma waxay rajaynaysay dib u heshiisiin, laakiin may noqon. "Waxay igu tidhi, "Weli waxaan ku jiraa belaayada aad nagu ridday!" Mar dambe ha ila hadlin,'" wayna dhammaatay baaqii.

Najma ayaa maqashay in caruurteedu ay ku nool yihiin xarunta agoomaha ee Soomaaliya, balse ilaa maanta ma aysan arag.