ዛንታ ማቲያስ

ማቲያስ ብተደጋጋሚ ኻብ ሓደጋ ኺሃድም ተገዲዱዩ። ወዲ 16 ዓመት ምስ ኰነ ኣብ ባሕሪ ኺጥሕል ቍሩብ ተሪፍዎ ነበረ ፣ ዕጡቓት ጕጅለ ንኣቦኡ ኪቐትልዎ ኸለዉ ዶባት ብሕቡእ ኪሰግሩ ኸለዉ ነጋዶ ድማ ኪሳቐዩ ኸለዉ ርእዩ እዩ ። ማቲየስ ኤርትራዊ ኮይኑ ኣብ ቱኒዝያ ዕቝባ ሓቲቱሎ። ኣብኡ ኸኣ ኣብ መወዳእታ ኼዕርፍ ተስፋ ይገብር ።

UNICEFን IOM እቲ ናብ ሊብያን ብባሕርን ናብ ኣውሮጳ ዚወስድ መገዲ ሓደ ኻብቲ ናይ ቘልዑ ዘይሕጋዊ ስርቂ ዀነ ምዝመዛ ኼጋጥሞም ዚኽእል ኣዝዩ ሓደገኛ ጕዕዞታት እዩ ። ኣብዚ ቐረባ ዓመታት ቍጽሪ እቶም ብ2021 ኣብ ባሕሪ ዝሞቱን ዝጠፍኡን ሰባት ብቐጻሊ ይውስኽ ኣሎ ፣ እዚ ኸኣ ካብቲ ብ2020 ዝነበረ 955 ብ2019 ከኣ 754 እዩ ። ቍጽሮም ዘይተፈልጠ ሰባት ምድረ በዳ ሰሃራ ሰጊሮም ከምዘለውውን ዝፍለጥ እዪ። ።

ስድራ ቤት ማቲያስ ቈልዓ ኣብ ዝነበረሉ እዋን ካብ ኤርትራ ናብ ካርቱም ሱዳን ሃደሙ። ነቲ ኣዲኡ ዝነገረቶ ኻልእ ዛንታታት እውን ኣይዝክሮን እዩ ። ልክዕ ከምቶም ብሸነኽ ምብራቕ ሱዳን ማቲያስ ዝሓልፉ ኻልኦት ኤርትራት ብቐጥታ ናብ ካርቱም ብሕቡእ ተጓዒዞም ኢዮም ። ከምቲ ዝሓቶ ድማ ኣብቲ ኣብ ምብራቓዊ ሱዳን ዝርከብ መዓስከር ስደተኛታት ንኽምዝገቡ ኣጋጣሚ ኣይነበሮምን። ወለዲ ማቲየስ ስለ ዘይተመዝገቡ ናይ መንነት ሰነዳት ክረኽቡ ስለ ዘይከኣሉ ክሰርሑ ኣይከኣሉን። ማቲየስን ሓብቱን ኪመሃሩ ኣይክእሉን እዮም ነይሮም ። እታ ስድራ ቤትን ከምዚኣቶም ዝኣመሰሉ ብዙሓት ሰባትን ካብ ሰበ-ስልጣን ሱዳን መጥቃዕቲ ሓሓሊፉ ተኣሲሩ ምዝመዛ ከምኡውን ዓመጽ ኣጋጢምዎም ኢዩ።

ወለዲ ማቲየስ ድራር ዕለቶም ንምርካብ ኣማራጺታት ብምስኣን ናብ ሰምሰርት ክኸዱ ተገዲሮም። ንሶምውን ናብ ሊብያ ንምብጻሕን ባሕሪ መዲተራነያን ሰጊሮም ናብ ኣውሮጳ ንምብጻሕን ተስፋ ጌሮም። ብዙሓትውን ሞይቶሞም እዮምእዮም ።

ኣብ ኩፍራ ናብ ሰሜን ገጾም ናብታ ኣብ ገማግም ሊብያ እትርከብ ኣል ጋርቡሊ እትበሃል ከተማ ጕዕዞ ቕድሚ ምጅማሮም ኣብ መኽዘን ተቐመጡ። ድሕሪ ኽልተ ሰሙን ናብ ገምገም ባሕሪ ተጓዕዙ ። እቶም ጕጅለ ብሰለስተ ዓበይቲ ማካይን ክዝውሩ ምስ ተፈላለዩ ሓብቲ ማቲየስ ካብ ስድራቤታ ተፈልየት ። እዞም ጕጅለታት እዚኣቶም ቅድሚ ምምጽኦም ኣድብዮምዎም ነበሩ። መንነቶም ዘይፈልጡ ሰባት ረሸሽዎም። ኣብቲ ስዒቡ ዝመጸ ሕንፍሽፍሽ ማቲየስ ካብ ኣዲኡ ተፈልየ ፣ ኣቦኡ ኣብ ቅድሚኡ ኺርሽኖን ኪቕተልን ከሎ ድማ ረኣየ ።

ናብ ሱዳን ምስ ተመልሱ ማቲየስን ኣዲኡን ምስ ፈታዊ ስድራ ቤቶም ተቐመጡ ። ኣዲኡ ኣብ ደረት መገዲ ሻሂ እናሸጠት ፍልይ ዝበለ ስራሕ ትሰርሕ ነበረት ኣብኡ ድማ ኣባላት ፖሊስ ብቐጻሊ የሸግርዋ ነበሩ። ማቲየስ ነዚ ኣብ ልዕሊ ኣዲኡ ዝወረደ መጥቃዕቲ ብዓይኑ ርእይዎ ኢዩ ካብ ሱዳን ክወጽእ ድማ ወሰነ ኣብ ኣውሮጳ ንኽበጽሕ ድማ እንደገና ምድረ - በዳ ሰጊሩ ናብ ሊብያ ከደ ። ሓንሳእ ናብ ሊብያ ምስ ከደ ብተደጋጋሚ ኸኣ ነጋዶ እናሓረዩ ኻብ ሓደጋ ማኪና ደሓነ ንሓያሎ መዓልትታት ድማ ተሳቕዩ እዩ። ኣብ መወዳእታ ኣምለጠ እሞ ብእግሩ ክኸይድ ኣብ ዘይክእለሉ ኣብ ዶብ ሜደሲንስ ዝርከብ ሆስፒታል ንሰለስተ ወርሒ ኣሕለፈ።

UNICEFን IOMን እተገብረ መጽናዕቲ ኸም ዚሕብሮ ትምህርቲ ዘይብሎም ኣባጽሕ ምስቶም ካልኣይ ደረጃ ትምህርቲ ዘለዎም ኪነጻጸሩ ኸለዉ ኣብ ሊብያ ኺምዝመዙ ይኽእሉ እዮም። ብተወሳኺ በይኖም ዚጐዓዙ ቘልዑ ምስቶም ብጕጅለ ወይ ብስድራ ቤት ዚጐዓዙ ኺነጻጸሩ ኸለዉ ብዕጽፊ እዮም ዚምዝመዙ። ድሕሪ እቲ ሆስፒታል ማቲየስ ናብቲ ኣብ ትሪፖሊ ዚርከብ ማእሰርቲ ካዛር ቢን ጋሺር ገዓዘ ። ሓደ መዓልቲ ኣብ መንጎ እቶም ሓለውትን እሱራትን ባእሲ ስለ እተላዕለ ተዅሲ ስለ እተላዕለ ብዙሓት እሱራት ሞቱ። ደድሕሪ እቲ ፍጻመ ማቲየስን ካልኦት እሱራትን ናብቲ ኣብ ዛቪያ ዚርከብ ዕሉል ማእሰርቲ ኣል-ናስር ገዓዙ ብስም ኣካያዲ ስራሕ እቲ ቤት ማእሰርቲ ኦሳማ ተባሂሉ ድማ ተጸውዐ።

ማቲየስ ኣምለጠ ። ነቲ ናብ ኣውሮጳ ዚግበር ጕዕዞ ባሕሪ ዚኸውን ገንዘብ ንምቝጣብ ኣብ ትሪፖሊ ንሰለስተ ወርሒ ዘይተለምደ ስራሕ ሰሪሑ እዩ። ነቶም ሰምሰርቲ ዚኸፍሎም ገንዘብ ምስ ረኸበ ኣብ ሓንቲ ብሰባት እተጨቓጨቐትን ድሕንነት ዘይብላን ጃልባ ደየበ። እታ ጃልባ ንሰለስተ መዓልቲ ብዘይ ምግቢ ኽትፈስስ ምስ ጀመረት ናብ ቱኒዝያ ኽትዓልብ ተገደደት። ኣብኡ ድማ ማቲየስ ዕቝባ ሓቲቱ ። ማቲየስ ካብቲ ኣብ ሊብያ ዘጋጠሞ ኣካላውን ስነ-ኣእምሮኣውን በሰላ በብቝሩብ ይሓዊ ኣሎ ኣብ ቱኒዝያ ሕክምናዊ ሓገዝ ይረክብ ኣሎ ምስ ሓደ ናይ ስነ-ኣእምሮ ሓኪም ድማ ኣዘውቲሩ ይራኸብ ኣሎ። ምስ ካልኦት ቈልዑ እውን ብዩ. UNHCR ብዛዕባ እታ ሽኮርያን ልዑል ጸቕጢ ደምን ዘለዋ ኣብ ሱዳን እትነብር ኣዲኡ ይጭነቕ ነበረ። ከይትመውት ፈሪሁ ነበረ። ይኹን እምበር ኣብ ህይወቱርግኣትን ስድራቤቱን ሓደ መዓልቲ ብሓባር ኪነብሩ ተስፋ ገይሩ ኣሎ ።